Hình 1: Bloom (1956) Taxonomy-of-educational-objectives
Phân loại của Bloom là một bảng phân loại các mục tiêu học tập, phân ra thành 03 miền học tập: nhận thức, cảm xúc, và vận động, và mỗi miền được gán cho một hệ thống phân cấp tương ứng với các cấp độ học tập khác nhau.
Mỗi cấp độ tư duy khác nhau ứng với mỗi miền của Bảng phân loại là có tính phân tầng. Nói cách khác, mỗi cấp độ bao hàm các cấp độ trước nó. Ví dụ chúng ta xem xét miền nhận thức chẳng hạn (được biểu thị trong Hình 1), chúng ta có thể suy luận rằng trước khi người học thực hiện một phép phân tích nào đó, đầu tiên họ có thể cần phải biết về các phương pháp phân tích, hiểu về các yếu tố khác nhau để thực hiện đánh giá, và cân nhắc áp dụng phương pháp nào để tiến hành phân tích. Chỉ có như vậy họ mới sẵn sàng để thực hiện phân tích đó.
Hình 2: Bảng phân loại Bloom được cập nhật bởi Anderson và Krathwohl vào năm 2001
Bảng phân loại Bloom hiệu chỉnh
Năm 2001, David Krathwohl (một trong những cộng tác viên ban đầu của Bloom) và đồng biên tập Lorin Anderson đã công bố bản hiệu chỉnh cho Hệ thống phân cấp miền nhận thức của Bảng Phân loại Bloom năm 1956 với sự đóng góp của các nhà tâm lý học nhận thức, nhà lý thuyết chương trình giáo dục, nhà nghiên cứu giảng dạy và chuyên gia kiểm tra và đánh giá. Phiên bản hiệu chỉnh mới này đã giới thiệu một thay đổi quan trọng về các miền nhận thức của Bảng Phân loại Bloom: nó chuyển ngôn ngữ được sử dụng từ danh từ sang động từ (xem Hình 2) và do đó chuyển sự chú ý từ việc tiếp thu sang hiệu quả tích cực của các kiểu loại học tập liên quan đến mỗi giai đoạn của Hệ thống phân cấp. “Tổng hợp” cũng được lùi xuống và “Sáng tạo” được chuyển lên cấp cao nhất.
Để cung cấp một cái nhìn sâu sắc hơn về ứng dụng thực tiễn của Bảng phân loại Bloom, chúng tôi chia theo từng miền – nhận thức, cảm xúc, và vận động – trong các phần sau đây của Gợi ý thực hành giảng dạy này. Ở đây, chúng tôi trình bày ví dụ về các chuẩn đầu ra và các đánh giá đã được sơ đồ cho từng cấp của hệ thống phân cấp theo miền để giúp bạn đọc sử dụng tối đa được Bảng phân loại Bloom.
Miền nhận thức
Miền nhận thức tập trung vào các kỹ năng trí tuệ như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và tạo ra kiến thức nền. Đó là miền đầu tiên được tạo ra bởi nhóm các nhà nghiên cứu ban đầu của Bloom. Hệ thống phân cấp của miền nhận thức mở rộng từ việc ghi nhớ đơn giản vốn được thiết kế để trau dồi kiến thức của người học, nhằm tạo ra cái mới dựa trên thông tin đã học trước đó. Trong miền này, người học sẽ tiến bộ lần lượt qua từng cấp của hệ thống phân cấp, bắt đầu từ “ghi nhớ” và kết thúc ở “sáng tạo”.
Khi xây dựng chuẩn đầu ra, chúng tôi khuyến khích bạn chọn các động từ mô tả đúng nhất những gì được mong đợi (ví dụ: với cấp “nhớ’, bạn có thể xem xét sử dụng “xác định”, “nhận diện”, “liệt kê”, “nhắc lại”, “nhận ra”, “nối”, v.v.). Một nghiên cứu về “các động từ của Bloom”, sẽ cung cấp danh sách các động từ đồng nghĩa có thể sử dụng.
Hệ thống phân cấp nhận thức
1. Nhớ lại
Chuẩn đầu ra mẫu: Ghi nhớ tên và mối quan hệ của một dàn nhân vật trong một vở kịch.
Đánh giá / hoạt động mẫu: Một bài kiểm tra trắc nghiệm được thiết kế để kiểm tra trí nhớ của người học.
Giải thích: Một bài kiểm tra trắc nghiệm sẽ cho phép các nhà giáo dục xem liệu người học có ghi nhớ hiệu quả các tài liệu đã cho hay không.
2. Hiểu
Chuẩn đầu ra mẫu: Hiểu và giải thích các ý chính của một vở kịch hoặc một tác phẩm văn học.
Đánh giá / hoạt động mẫu: Viết một bài viết ngắn (1 trang) tóm tắt cốt truyện và các sự kiện quan trọng nhất trong vở kịch.
Giải thích: Viết một bản tóm tắt khuyến khích người học suy nghĩ về những phần quan trọng nhất của một tác phẩm văn học, và quyết định những khía cạnh nào của cốt truyện cần loại bỏ để có một bản tóm tắt ngắn gọn, súc tích. Nó cho phép các nhà giáo dục đánh giá liệu người học có hiểu ý chính của vở kịch hay không.
3. Ứng dụng
Chuẩn đầu ra mẫu: Áp dụng các ý tưởng / chủ đề chính trong vở kịch vào bối cảnh khác.
Đánh giá / hoạt động mẫu: Viết một cột lời khuyên cho một trong các nhân vật.
Giải thích: Khi thực hiện nhiệm vụ này, người học sẽ xem xét ý nghĩa hành động của nhân vật ngoài bối cảnh trong vở kịch.
4. Phân tích
Chuẩn đầu ra mẫu: Có thể phân tích vai trò tương đối của từng nhân vật trong vở kịch và mối quan hệ của họ với nhau.
Đánh giá / hoạt động mẫu: Viết một bài viết phân tích so sánh các nhân vật phản diện và nhân vật chính diện của vở kịch.
Giải thích: Thông qua bài tập này, khi người học xem xét điều gì làm cho mỗi nhân vật trở thành nhân vật phản diện hoặc nhân vật chính diện, họ cần sử dụng cả kiến thức về vở kịch và kỹ năng tư duy phê phán.
5. Đánh giá
Chuẩn đầu ramẫu: Đánh giá các quyết định của các nhân vật trong vở kịch, và đưa ra dẫn chứng để khẳng định đánh giá của mình.
Đánh giá / hoạt động mẫu: Viết nhận xét cho một sự kiện trong vở kịch, đưa ra quan điểm ủng hộ hoặc phủ nhận hành động của họ dựa trên các dẫn chứngtừ vở kịch, ý kiến cá nhân và hậu quả thực tế/dự đoán của hành động đó.
Giải thích: Thông qua bài tập này, người học sẽ xem xét lý do và hậu quả của các hành động trong vở kịch, khiến họ hiểu và đưa ra đánh giá về tính hợp lý của các quyết định của các nhân vật.
6. Sáng tạo
Chuẩn đầu ra mẫu: Viết một đoạn văn bản mới và độc đáo bằng cách sử dụng cấu phần cốt truyện tương tự.
Đánh giá / hoạt động mẫu: Tạo một câu chuyện ngắn bằng cách sử dụng các cấu phần cốt truyện tương tự trong một khoảng thời gian hoặc bối cảnh mới.
Giải thích: Thông qua hoạt động này, người học phải tích hợp các cấu phần cốt truyện và kỹ thuật viết vào một bối cảnh mới, cho phép họ thực hành các kỹ năng viết sáng tạo của mình và thể hiện được sự hiểu biết toàn diện của mình đối với các kỹ thuật viết văn.